ClareAzzopardi

Ix-xogħlijiet teatrali ta’ Azzopardi nisslu reazzjonijiet imqanqlin fil-pubbliku, partikolarment minħabba l-immedjatezza tat-teatru. Id-drammi tagħha – li minnhom, wieħed ġie ppubblikat, L-Interdett taħt is-Sodda (Merlin Publishers, 2010) – sikwit huma politiċi jew imlewnin b’messaġġi soċjali sottili. Eżempju ta’ dan hu l-pożizzjoni li tieħu Azzopardi fuq il-ġentrifikazzjoni tal-Belt Valletta a skapitu tar-residenti fid-dramm iżjed riċenti Tebut Isfar (2019). Din ir-riflessjoni fuq kwistjonijiet soċjopolitiċi tirrendi lil Azzopardi kittieba b’kuxjenza soċjali.

Azzopardi x’aktarx hija magħrufa l-aktar għat-tieni ġabra tagħha ta’ novelli, Kulħadd ħalla isem warajh (Merlin Publishers, 2014), li ġiet tradotta għall-Ingliż, għat-Taljan, għall-Għarbi, għall-Isloven, għall-Ungeriż u għall-Kroat. Il-ktieb, li rebaħ il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb għan-Novelli fl-2015, jikkonsisti fi tmien stejjer, u kull waħda minnhom hija dwar (u msemmija għal) mara differenti. L-istejjer huma minsuġin flimkien b’temi li jorbtu l-ħajjiet individwali tan-nisa, il-karatteristiċi tagħhom u l-isfidi li jaffaċċjaw. Huma stejjer fittizji, imma f’sens fundamentali, huma stejjer veri li jperrċu dak li normalment jinżamm mistur.

Tħassib simili fuq il-limiti fraġli bejn dak li hu finzjoni u dak li hu storiku hu evidenti fi wħud mix-xogħlijiet l-oħra ta’ Azzopardi li, ħafna drabi, huma msejsa f’kuntesti soċjopolitiċi. Ir-rumanz tagħha Castillo (2018) huwa ambjentat fil-gżejjer Maltin waqt is-snin politiċi mqallbin tat-tmeninijiet. Ir-rumanz jiddevja kemxejn mix-xogħlijiet l-oħra ta’ Azzopardi, billi jinkludi fih elementi tal-ġeneru polizjesk. Dan ir-rumanz joftomha minn kittieba oħra fix-xena letterarja Maltija, billi dan huwa perjodu fl-istorja ta’ Malta li dwaru nkiteb relattivament ftit. Minn naħa, Castillo jista’ jitqies bħala proża polizjeska (li kieku jagħmel lil Azzopardi, jew tal-anqas lill-karattru fittizju tagħha K. Penza, l-ewwel kittieba Maltija mara li qed tikteb dal-ġeneru). Fl-istess waqt, l-awtriċi ddaħħal il-metaproża fil-plott, u għalhekk ir-rumanz stilistikament għandu ħafna dimensjonijiet, bl-infilsar ta’ dinjiet fittizji tar-rumanzi polizjeski fil-ktieb, mal-avvenimenti storiċi li kienu qed jiġru fil-pajjiż dak iż-żmien.

Minkejja l-kwistjonijiet soċjopolitiċi li jispiraw ix-xogħlijiet ta’ Azzopardi għall-adulti, hija tirrifjuta li taddotta pożizzjoni moralizzanti, u tavviċina l-kitba bil-passjoni tagħha għall-esperimentazzjoni. Lil hinn mill-kuntesti u ż-żminijiet li fihom iseħħu l-kitbiet tagħha, Azzopardi primarjament tibqa’ ffukata fuq u miġbuda lejn l-individwi bl-istejjer uniċi tagħhom, u huma dawn li jikkaratterizzaw xogħolha b’laqtiet personali u li jintgħarfu. Fl-aħħar mill-aħħar, il-mixja ta’ Azzopardi fil-kitba tmur lil hinn miż-żmien u mill-post, u toħloq opportunitajiet għal relazzjoni iżjed flessibbli u komunikattiva mal-qarrejja tagħha.